Dla osób borykających się z dolegliwościami układu krążeniowego i oddechowego, zaleca się umiarkowaną, lecz stale utrzymywaną aktywność fizyczną, która jest dostosowywana indywidualnie przez lekarza lub terapeutę. Taki odpowiednio dobrany wysiłek fizyczny oddziałuje na pracę układów krążeniowego oraz oddechowego, a procesy zachodzące podczas ćwiczeń są niezbędne do utrzymania prawidłowej kondycji fizycznej i stanu zdrowia. Zasadniczą rolę pełni tu trening, który powinien być monitorowany przez specjalistę. Skąd więc taka potrzeba kontrolowanego wysiłku fizycznego dla pacjentów cierpiących na schorzenia układu krążeniowego i oddechowego? Odpowiedź na to pytanie udziela Magdalena Madecka-Rakus, specjalistka z Uzdrowiska Ustroń, American Heart of Poland.
Magdalena Madecka-Rakus zaznacza, że regularne ćwiczenia o umiarkowanej intensywności stanowią kluczowy element w zdrowym stylu życia. Takie treningi nie obciążają nadmiernie organizmu, a jednocześnie przynoszą korzyści zdrowotne. Przed podjęciem monitorowanego treningu, zwłaszcza dla osób z istniejącymi schorzeniami, ważne jest skonsultowanie się z lekarzem lub specjalistą w dziedzinie rehabilitacji. Najbardziej korzystnym rodzajem aktywności jest trening aerobowy, który zwiększa wytrzymałość i wydolność organizmu. Polecane formy takich ćwiczeń to spacerowanie, jazda na rowerze, pływanie, taniec, nordic walking i ćwiczenia ogólnousprawniające.
U osób cierpiących na niewydolność serca, najczęściej stosowane są ćwiczenia krążeniowo-oddechowe, oddechowe i przeciwzakrzepowe oraz ćwiczenia dynamiczne izometryczne i relaksacyjne. Doskonałym uzupełnieniem jest indywidualnie dopasowany trening wytrzymałościowy i ogólnousprawniający pod kontrolą specjalisty. W czasie takiego treningu pacjent jest podłączany do elektrod i mankietu do pomiaru ciśnienia tętniczego. Obciążenie jest dostosowane indywidualnie na podstawie wyników próby wysiłkowej i stanu zdrowia pacjenta. Trening przeprowadzany jest w gabinetach specjalistycznych wyposażonych w cykloergometry rowerowe i urządzenia monitorujące pracę serca.
Praktykowanie regularnej aktywności fizycznej ma wpływ na pracę układu oddechowego i krążeniowego – zwiększa wentylację minutową, czyli objętość powietrza wdychanego i wydychanego w ciągu jednej minuty. Ćwiczenia pozytywnie wpływają na układ krążeniowo-oddechowy, funkcję skurczową i rozkurczową serca, zapewniając lepszy przepływ krwi. Regularne ćwiczenia zwiększają częstość i głębokość oddechu, co prowadzi do poprawy wydolności płuc i łagodzi objawy chorób oddechowych.
Regularne ćwiczenia fizyczne mają kluczowe znaczenie w profilaktyce cukrzycy typu II, nadwagi, choroby niedokrwiennej mięśnia sercowego, nowotworu jelita grubego i depresji. Aktywność fizyczna redukuje lęk, poprawia nastrój, samoocenę, sprawność fizyczną, wzmacnia mięśnie i kości oraz poprawia jakość snu. Osobom regularnie ćwiczącym o umiarkowanej intensywności dodaje się 1-2 lata życia.. Natomiast aktywność fizyczna w połączeniu z innymi prozdrowotnymi zachowaniami, może zwiększyć przewidywaną długość życia nawet o 5-6 lat.
Zaleca się, aby dorośli uprawiali co najmniej 150 minut umiarkowanej aktywności tygodniowo, która może być rozłożona na dowolne okresy w ciągu tygodnia. Regularność i konsekwencja jest kluczowa, więc warto znaleźć aktywność, która sprawia przyjemność.
W celu rozpoczęcia rehabilitacji potrzebne jest skierowanie od lekarza Podstawowej Opieki Zdrowotnej lub z oddziału, na który pacjent trafił w związku ze schorzeniami układu krążenia i oddechowego. Program rehabilitacyjny dostosowany do kondycji pacjenta opracowywany jest według nowych standardów rehabilitacji. Rehabilitacja odbywa się w Uzdrowisku Ustroń, American Heart of Poland.
Monitorowany trening może być skuteczny, ale nie jest odpowiedni dla każdego. Niektórymi przeciwwskazaniami mogą być choroby nowotworowe w przeszłości, nagła utrata masy ciała, narastające osłabienie lub/i wycieńczenie organizmu, gorączka lub stan podgorączkowy, obrzęk jednego lub więcej stawów bez wyjaśnionej przyczyny, zaburzenia napięcia mięśniowego, zaburzenia równowagi i krótkotrwałe utraty świadomości, tętno spoczynkowe powyżej 100 ud./min. i mniej niż 50, ciśnienie tętnicze krwi powyżej 160/95 lub poniżej 90/50.